Năm 2023, Bộ Y tế đã ban hành Nghị quyết 157-NQ/BCSĐ với các mục tiêu cụ thể đến năm 2025 và định hướng đến 2030, nhằm tăng cường năng lực quản lý, số hóa các dịch vụ y tế và thúc đẩy ứng dụng công nghệ vào chăm sóc sức khỏe. Mục tiêu chung là hiện đại hóa hệ thống y tế, giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế, từ đặt lịch khám, chẩn đoán, đến thanh toán viện phí mà không cần dùng tiền mặt. Nghị quyết này tiếp nối Quyết định 5316/QĐ-BYT năm 2020, với trọng tâm là phát triển hạ tầng số, dữ liệu chung và đảm bảo an ninh mạng cho ngành y tế.
Chuyển đổi số y tế bao gồm các nội dung chính như: phát triển hạ tầng công nghệ, xây dựng các cơ sở dữ liệu dùng chung, số hóa hồ sơ sức khỏe cá nhân và triển khai các dịch vụ khám chữa bệnh từ xa (telehealth). Hạ tầng công nghệ đóng vai trò quan trọng, là nền móng vững chắc cho quá trình số hóa y tế, bao gồm các trung tâm dữ liệu y tế quốc gia, hệ thống điều hành y tế thông minh, và hạ tầng công nghệ thông tin tại các cơ sở y tế. Hệ thống cơ sở dữ liệu chung trong y tế giúp tổng hợp các dữ liệu như bệnh án điện tử, xét nghiệm, hồ sơ sức khỏe và thông tin y tế cộng đồng, cho phép các cơ sở y tế dễ dàng truy cập và quản lý thông tin về bệnh nhân một cách đầy đủ và chính xác.
Đối với người dân, chuyển đổi số y tế mang đến nhiều tiện ích thiết thực. Họ có thể đăng ký khám bệnh từ xa, theo dõi kết quả xét nghiệm, và nhận tư vấn y tế trực tuyến mà không cần đến trực tiếp bệnh viện, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại. Việc triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử giúp người dân dễ dàng theo dõi lịch sử sức khỏe cá nhân, cung cấp thông tin đầy đủ cho bác sĩ khi cần điều trị, và giúp hạn chế các thủ tục hành chính phiền phức. Căn cước công dân gắn chip và ứng dụng định danh điện tử VNeID cũng giúp đơn giản hóa thủ tục khi khám, chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế.
Trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đóng vai trò nổi bật trong quá trình chuyển đổi số, giúp chẩn đoán và hỗ trợ điều trị chính xác hơn. AI có khả năng phân tích dữ liệu y tế và dự báo tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, hỗ trợ bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt hơn. Các ứng dụng y tế thông minh còn hỗ trợ chăm sóc sức khỏe từ xa, đặc biệt hữu ích cho người dân ở vùng sâu, vùng xa, giảm bớt áp lực cho các bệnh viện tuyến trung ương.
Tuy nhiên, chuyển đổi số y tế vẫn còn gặp nhiều thách thức, bao gồm hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, chi phí đầu tư lớn, và thiếu đội ngũ nhân lực chất lượng cao về công nghệ y tế. Để giải quyết các vấn đề này, ngành y tế cần xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường đầu tư cho hạ tầng công nghệ, và đào tạo đội ngũ nhân lực có trình độ chuyên môn cao. Các cơ sở y tế cần cải thiện hệ thống an ninh mạng, bảo mật thông tin y tế để đảm bảo an toàn và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người dân.
Nhờ các ứng dụng công nghệ, Việt Nam đã đạt được một số kết quả nổi bật trong chuyển đổi số y tế. Hệ thống quản lý bệnh viện đã được triển khai tại hầu hết các cơ sở y tế, với 100% bệnh viện có hệ thống thông tin bệnh viện (HIS), nhiều bệnh viện sử dụng phần mềm quản lý xét nghiệm (LIS) và hệ thống lưu trữ, truyền tải hình ảnh y tế (PACS). Các nền tảng như VTelehealth giúp kết nối người dân với bác sĩ từ xa, tạo thuận lợi cho các cuộc tư vấn y tế trực tuyến.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế đang đẩy mạnh xây dựng hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử, dự kiến triển khai trên toàn quốc từ năm 2024, giúp mọi người dân dễ dàng tra cứu thông tin sức khỏe cá nhân qua ứng dụng di động. Việc áp dụng căn cước công dân trong khám, chữa bệnh cũng đã giúp đơn giản hóa thủ tục, với trên 49 triệu lượt tra cứu thành công trong năm qua. Các bệnh viện đang dần áp dụng bệnh án điện tử và hệ thống đơn thuốc điện tử, tạo thuận lợi cho việc điều trị và quản lý sức khỏe của người dân.
Chuyển đổi số y tế là một nhiệm vụ cấp bách nhằm xây dựng hệ thống y tế hiện đại và bền vững, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe và bảo vệ quyền lợi của người dân
Bệnh viện hạng 3 trở lên phải kê đơn thuốc điện tử trước 31/12/2022
